Halilovićev rad u zborniku IMPP-a

U novom zborniku prestižnog beogradskog Instituta za međunarodnu politiku i privredu (IMPP) objavljen je rad dr Seida Halilovića člana Saveta osnivača Centra za religijske nauke „Kom“, sa nazivom „Stupnjevi samootuđenja Srbije u savremenim međunarodnim odnosima“.

Zbornik je rezultat rada na projektu ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja „Srbija u savremenim međunarodnim odnosima: Strateški pravci razvoja i učvršćivanja položaja Srbije u međunarodnim integrativnim procesima – spoljnopolitički, međunarodni ekonomski, pravni i bezbednosni aspekti“ i sadrži radove sa istoimene međunarodne naučne konferencije koja je održana u ovom institutu. Radove su pisali poznati naučnici i stručnjaci iz Srbije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Australije, Francuske, Mađarske, Makedonije, Bugarske, Poljske, Rusije, te predstavnici ministarstava spoljnih i unutrašnjih poslova, kao i prosvete, nauke i tehnološkog razvoja R. Srbije.

Institut za međunarodnu politiku i privredu osnovan je 1947. godine i predstavlja jednu od najznačajnijih naučnih institucija specijalizovanih za međunarodne odnose. IMPP je usredsređen na istraživanja društvenih procesa i fenomena u oblasti međunarodne politike i privrede, kao i na analize pravnih aspekata međunarodnih odnosa.  Kroz tesnu saradnju sa Ministarstvom spoljnih poslova Republike Srbije Institut pruža podršku nadležnim državnim institucijama prilikom formulisanja strateških opredeljenja sa ciljem razvoja i utemeljenja međunarodnih ekonomskih odnosa i spoljne politike zemlje.

U svom radu, Halilović iznosi detaljne analize o sledećim sadržinskim okvirima savremenog samootuđenja našeg društva:

- značaj tradicionalnih saznajnih okvira;

- otuđenje od metafizičke baštine i ishitrena imitacija Zapada;

- tri stupnja samootuđenja;

- dvojni identitet;

- značaj prosperiteta na osnovu izvornog saznajnog stadijuma.

U uvodnom delu, Halilović konstatuje da su tradicionalni saznajni stadijum i religijski identitet inspirisali, stotinama godina, osnovne orijentacije individualnog i društvenog života naših naroda. Ipak, kako Halilović objašnjava, kada su se suočili sa zapanjujućim rezultatima naučnog i društvenog napretka modernog Zapada, naši narodi su učvrstili svoje ubeđenje o tome da je njihova tradicionalna baština nazadna i ništavna u odnosu na „grandiozni“ Zapad.

Šef Grupe za savremeno religijsko mišljenje Centra za religijske nauke „Kom“ ustanovljava da su se naši narodi, u početku, susretali sa najspoljašnjijim dimenzijama zapadnog života, to jest sa zapadnom naprednom politikom i ekonomijom, te da su izabrali najjednostavniji odgovor i ishitreno počeli da imitiraju modernističke okvire ophođenja i društvenog života.

Halilović u nastavku analizira dublje faze našeg civilizacijskog samootuđenja. On ističe da se poslednja faza tog procesa pojavljuje onda kada se detaljnije upoznamo sa kulturnim aspektima i saznajno-intelektualnim osnovama zapadnog modernizma. Prema njegovim objašnjenjima, naši narodi u ovoj fazi pokušavaju da se poistovete sa onima koji veruju u filozofske temelje zapadnog svetovnog modernizma, te da odbrane i utemelje svoje stavove na globalnom međunarodnom planu – snagom nove saznajno-idejne pozadine koju su tek prihvatili nauštrb svojoj tradicionalnoj baštini, negovanoj nekoliko stotina godina.

Član Saveta osnivača Centra za religijske nauke „Kom“ zaključuje da je naše društvo danas društvo sa dvojnim identitetom. On napominje da takvo tradicionalno društvo koje svestrano i revnosno sledi civilizacijske okvire Zapada nikada neće dostići Zapad iz sledećeg razloga: Zapad je realizovao svoj političko-ekonomski prosperitet na temeljima svog posebnog saznajnog i intelektualnog stadijuma koji je razvijao nekoliko vekova, što znači da zapadni prosperitet predstavlja harmoničnu celinu koja je postepeno usklađena sa mišlju i dušom zapadnog čoveka.

U poslednjem delu svog rada, Halilović konstatuje da nije moguće istinito izvrgnuti sumnji nužnost prosperiteta i tranzicije našeg savremenog društva, s obzirom na to da je značaj osavremenjenja i napretka izražen u srži svih duhovnih tradicija i religijskih baština. Međutim, kako on ističe, savremene integracije našeg društva i naše globalne orijentacije u međunarodnim odnosima ipak moraju biti zasnovane na utemeljenim društveno-duhovnim vrednostima. Halilović u zaključku piše: „Tradicionalni kapaciteti saznajnog stadijuma našeg duhovnog identiteta konstruktivno će se suočiti sa različitim kognitivnim i društvenim izazovima savremenog sveta, a ti susreti neće doneti svestranu korist isključivo našem društvu, nego svima koji u današnjem svetu razmišljaju o očuvanju raskošne institucije svog izvornog identiteta. Političko i ekonomsko blaženstvo ne može se trajno postići, odnosno ne može se ni realizovati, ukoliko se zbog toga žrtvuju najvitalniji fundamenti izvornog saznajnog stadijuma jednog društva.“