O savremenom mišljenju naših muslimana

Studija Seida Halilovića, člana Centra za religijske nauke „Kom“ i šefa Grupe za savremeno religijsko mišljenje, pod naslovom „Savremeno religijsko mišljenje naših muslimana između samosvesti i otuđenja“ objavljena je krajem 2012, u novom, devetom broju zbornika „Mileševski zapisi“ Muzeja u Prijepolju.

Ovde možete pročitati pun tekst studije.

Halilović, u svom radu, objašnjava da samosvest, sloboda i otuđenje dobijaju posebno značenjsko usmerenje u skladu sa celokupnim spoznajnim horizontom religijskog teomonističkog bogatstva. Otuđeni čovek nije svestan metafizičkih kapaciteta svoje egzistencijalne moći, jer zatvara oči pred širokim horizontima svetova koji nadilaze naša osetila. On prenebregava izvesnost intuitivnog, onostranog znanja. Otuda nalazimo primerno naučno bogatstvo istinskih predstavnika naših muslimana u nekoliko proteklih vekova, koje može da predstavlja nužnu inspiraciju iskonskoj religijskoj samosvesti u ovdašnjim prostorima. Savremena istorija muslimanskih društava pokazuje, skoro bez izuzetka, to da usklađeni pogledi religijskih učenjaka i najširih narodnih masa eksplicitno razotkrivaju puteve izvorne samosvesti. Sa druge strane, odlučnost za očuvanje izvornog religijskog spoznajnog stadijuma i identiteta pred naučnim i moralnim ograničenjima modernoga sveta, povezuje sve vernike današnjice.

Istaknuti predstavnici modernističke inteligencije u redovima naših muslimana su, ipak, smatrali da je jedan od uslova vraćanja narodne samosvesti to da nacionalni identitet i liberalistička tolerancija dobiju primaran značaj. Reformistički stavovi značajnih predstavnika prvih generacija moderne inteligencije južnoslovenskih muslimana, podržavani su i u kasnijim decenijama od strane sve mnogobrojnijih mislilaca sa jasnom modernističkom orijentacijom. Tako je staza spoznajnih reformi, po ugledu na poslerenesansne zapadne škole mišljenja, predstavljala put učvršćenja modernističke samosvesti našeg naroda u sve težim uslovima XX veka.